Tarım Devrimleri

1. Birinci Tarım Devrimi: Orta Doğu da başlamıştır. Lewis Mumford “saklama kabı devrimi” olarak tanımladı. Çömlek yapımıyla birlikte insanlar toplamaya başlamıştır.
   • Tarımın İlk Geliştiği Bölgeler
     • Orta Amerika
     • Orta ve Kuzey Andlar
     • Batı Afrika
     • Etiyopya
     • Güneybatı Asya
     • Güney Asya
     • Güneydoğu Asya
     • Kuzey Çin
2. İkinci Tarım Devrimi: Demir Sabanın bulunması, atın evcilleştirilmesi ve üçlü rotasyon ile tarlalar ekilmesi bu dönemin başlıca özelliğidir.
3. Üçüncü Tarım Devrimi: Biyoteknolojik çağın bir sonucudur. 1960’larda Filipinlerde Pirinç Araştırma Enstitüsü tarafından Çin cüce pirinci ile Endonezya Pirinci melezleştirilmiş ve IR8 üretilmiştir. Daha sonra IR36 geliştirilmiş yılda 3 kez verim alınmıştır. 1992 de ise IR36 dan daha iyi “süper pirinç” ürettiler.
   • Tarımda makineleşme
   • Gübreleme ve ilaçlama
   • Gıda imalatındaki gelişmeler
   • Pazarlama tekniklerinde gelişmeler

Toplulaştırma

Toprak reformlarından bir tanesidir. Buradaki amaç kötü bir şekilde pay edilmiş tarlalar toprak sahiplerinden alınıp daha düzgün ve daha organize olacak şekilde dağıtılmasıdır. Bu uygulamayı ilk kez Almanya yapmıştır. İtalya şehir devletlerinde de bu uygulama yapıldı.

Yeşil Devrim

Buğday, pirinç ve mısır gibi insanlık için önemli ürünlerin geliştirilmesiyle ortaya çıkan devrimdir. Normal Borlaug adındaki herif yaptığı çalışmalarla Japon Norin 10 buğdayı ile Meksika Sonora buğdayını melezleştirip “Sonoro 63” bulmuştur. Daha sonra bu buğdaya “mucize buğday” denmiştir. Nomal Borlaug ise Nobel Barış Ödülünü almıştır.

Buğday

Üretim	İthal Eden	İhracat Eden
Çin	Mısır	Rusya
Hindistan	Endonezya	ABD
Rusya	Cezayir	Fransa
ABD	Bangledaş	Arjantin
Fransa	Japonya	Kanada

Pirinç

Üretim	İthal Eden	İhraç Eden
Çin	Sahra Altı Ülkeler	Hindistan
Hindistan	Çin	Tayland
Endonezya	Bangledaş	Vietnam
Bangledaş	Suudi Arabistan	Pakistan
Vietnam	İran	ABD

Mısır

Üretim	İthal Eden	İhraç Eden
ABD	Meksika	ABD
Çin	Japonya	Brezilya
Brezilya	Kuzey Kore	Arjantin
Arjantin	Mısır	Ukrayna
Hindistan	Vietnam	Rusya

Pamuk

1. Hindistan
2. Çin
3. ABD
4. Pakistan
5. Brezilya
6. Özbekistan

Çay

1. Çin
2. Hindistan
3. Kenya
4. Sri Lanka
5. Türkiye

Tütün

1. Çin
2. Breziya
3. Hindistan
4. ABD
5. Endonezya

Şeker Pancarı

1. Rusya
2. Fransa
3. ABD
4. Almanya
5. Türkiye

Şeker Kamışı

1. Brezilya
2. Hindistan
3. Çin
4. Tayland
5. Pakistan

Kahve

1. Brezilya
2. Vietnam
3. Endonezya
4. Kolombiya
5. Honduras

Ayçiçeği

1. Ukrayna
2. Rusya
3. Arjantin
4. Romanya
5. Çin
6. Türkiye

Turunçgiller

1. Çin
2. Brezilya
3. Hindistan
4. Meksika
5. ABD
6. İspanya
7. Türkiye

Zeytin

1. İspanya
2. İtalya
3. Türkiye
4. Yunanistan
5. Fas

İncir

1. Türkiye
2. Mısır
3. Fas
4. Cezayir

Kayısı

1. Türkiye
2. Özbekistan
3. İran
4. Cezayir

Elma

1. Çin
2. ABD
3. Polonya
4. Türkiye
5. İran

Üzüm

1. Çin
2. İtalya
3. ABD
4. İspanya
5. Fransa
6. Türkiye

Patates

1. Çin
2. Hindistan
3. Ukrayna
4. Rusya
5. Rusya
6. ABD
7. Bangledaş

Bazı Plantasyon Ürünleri

Muz

1. Hindistan
2. Çin
3. Endonezya
4. Brezilya
5. Ekvator

Doğal Kauçuk

1. Tayland
2. Endonezya
3. Vietnam
4. Hindistan

Hindistan Cevizi

1. Endonezya
2. Filipinler
3. Hindistan
4. Sirilanka
5. Brezilya

Kahve

1. Brezilya
2. Vietnam
3. Endonezya
4. Kolombiya

Çay

1. Çin
2. Hindistan
3. Kenya
4. Sri Lanka
5. Türkiye

Kakao

1. Fildişi Sahili
2. Gana
3. Endonezya

Şeker Kamışı

1. Brezilya
2. Hindistan
3. Çin
4. Tayland

Palmiye Yağı

1. Endonezya
2. Malezya
3. Tayland
4. Nijerya

Ananas

1. Kosta Rika
2. Filpinler
3. Brezilya
4. Tayland
5. Endonezya

Göçebe Havyancılık (Pastoral Nomadizm)

Hayvancılığın en geri olan şeklidir. Genellikle geçim için yapılır. Hayvanlar yıl boyunca otlak olan bölgelre göç ettirilir. En yaygın olduğu bölgeler Orta Asya- Arap Yarımadası- Kuzey Afrika- Güney Afrika’nın Kuzeyi- Alaska’nın Kuzeyi.

Göçebe hayvancılık alanları stepler, çöller ve tundra alanlarıdır. Fizyolojik kuraklığın olduğu bölgelerdir.

İlkel Geçim Tarımı

Nemli tropikal bölgelerde yapılan tarım türüdür. Yer Değiştirmeli tarım olarakta bilinir. Göçebe tarım da denilebilir. İlkel Tarımın 3 türü vardır bunlar;

1. Yer Değiştiren sistem: Her 3 ya da 4 yılda bir tarım yapılan tarlayı ve konutu terk eder başka bir yere giderler daha sonra tekrar geri dönerler.
2. Yarı Yer Değiştiren sistem: Bu yöntemde ise konutlar terk edilmez fakat tarlalar terk edilir. Tarlalar değiştirilirken konutlara yakın bölgeler tercih edilir.
3. Yerleşik sistem: Bu sistem en ileri sistemdir. Bu sistemde ne konut ne de tarla değiştirilmez.

İlkel Tarım genel olarak 3 bölgede yaygındır;

1. Orta Afrika: Büyük Sahranın güneyinden Güney Afrika Cum. hariç olan bölgede yaygındır. Madagaskar bir bölümü de dahildir.
2. G. Amerika Kuzeyi: Amazon Havzasının bir bölümünü içine alan bölgedir. Hint Adaları da bu alana dahildir.
3. GD Asya: Burma, Tayland, Kamboçya ve Laos’un bir kısmında görülür.

Entansif Geçim Tarım

Birim araziden çok fazla verim alınan tarım çeşididir. Geçim tarımı Çin, Hindistan, Pakistan, Kamboçya, Tayvand, Kore de yaygındır. Fırat Dicle aşağısı, Antlar Bölgesinde görülür.

Enstantif geçim tarım bölgeleri 2′ye ayrılır

1. Pirinç Yetiştiriciliğin esas olduğu bölgeler: Musonlar Japonya- Kore- Güney Çin- Vietnam
2. Buğday, mısır, darı, soya, kök bitkileri ve sebzelerin hakim olduğu bölgeler: Hindistan, Kuzey Çin, Fırat ve Dicle aşağısı.

Uzakdoğu’daki enstantif tarım alanları parçalı şekilde bölünmüştür. Çiftçiler büyük bir önemle tarlaları işler. Tarıma dayalı hayvancılık bu alanlarda gelişmiş değildir. Balıkçılık önemlidir. Pirinç yetiştirilen alanlarda sazan balığı da yetiştirilir.

Ticari Hayvancılık Ranch Hayvancılık

Avrupa kıtasında olmaz. Bu tip ticari amaçlı yapılır. Az iş gücüne ihtiyaç duyar. En çok;

1. ABD
2. Kanada
3. Avustralya
4. Yeni Zelanda
5. Arjantin
6. Brezilya

Mandıracılık

Süt ve süt ürünleri için yapılır. Tarım üretimi daha çok hayvan yemi için yapılır. Mandıracılığın yapıldığı bölgeler ABD ve Kanada arasında başlayan bir kuşak halinde doğu batı doğrultludur. İkinci bir kuşak da İngiltere den başlayıp Belarus’a ordan da Rusya’ya kadar uzanan bir kuşaktır. Üçüncü kuşak ise Güneydoğu Avustralya boyunca uzanır bu kuşakta Yeni Zelanda yer alır.

Plantasyon Tarım

Tropikal iklimlerin olduğu bölgelerde görülür. Bu tür ilk başta Güney Amerika’da denendi. Daha sonra Süveyş Kanalı açılmasıyla Asya kıtasında da yapıldı en son Afrika kıtasında yapıldı.

Akdeniz Tarımı

1. Akdeniz tarımında buğday ve zeytin ağacı ön plana çıkmaktadır. Pamuk ve tütün de bir diğer önemli ürünlerdir. Akdeniz tarımında 2 türü vardır bunlar şunlardır;
   • Meyve ve Sebzeciliğin yaygın olduğu türde enstantif tarım yapılır ve yılda birkaç kez ürün alınır.
   • Kuru Tarım ve Ekstansif Hayvancılık yapılan türde ise tarım o kadar gelişmemiştir yazları kurak olduğu için buğday gibi yaz kuraklığı isteyen ürünler ekilir yanında ise ekstansif hayvancılık yapılır.

Ticari Tahıl Tarımı

1. Sanayi devrimi sonrası ortaya çıkmış bir üretimdir.
2. Tarlalar oldukça geniştir ve çiftçiler ekip biçer.
3. Ticari Tarımın yapıldığı alanlar şunlardır;
   • ABD- Kanada bölgesinde
   • Arjantin
   • Avustralya
   • Rusya- Ukrayna kuşak halinde
   • Özbekistan Kazakistan

Tarım ve Hayvancılığın Birlikte Yapılması

1. Hayvan yemi üretimi, üretilen ürünlerin satışı ve yerel olarak tüketim için kullanılmaktadır.
2. Yukardaki 3 amaç için yapılmaktadır ikili bir ayrım yapılır bunlar şunlardır;
   • Tarımsal ve hayvansal ürünlerin ticareti için yapılanlar
   • Tarımsal ve hayvansal ürünlerin yerel tüketimi için yapılanlar.

Ticari tarım ve hayvancılık yapan bölgeler de farklılık olsa da bazı ortak konularda bulunur bu ortak konular şunlardır;

1. Bu alanlarda birçok ürün yetiştirilir ancak öne çıkan bir ürün bulunur
   • Örneğin ABD Mısır Kuşağı bölgesinde öne çıkan ürün mısırdır. Yanında yulaf ve buğday da üretilir.
2. Önemleri azalsa da birçok tahıl grubuna ait ürünler yetiştirilir.
3. Meralar bu alanlarda halen daha bulunur.

Amerika da Mısır Kuşağı, Arjantin de Alfalfa Kuşağı ve Fransa ile Almanya da hayvancılık oldukça gelişmiştir. Tarım ve Hayvancılığın yapıldığı alanlar şu şekilde;

1. ABD
2. Meksika
3. Arjantin
4. İspanya’dan başlayıp Rusya’nın içine kadar giren kuşak

Ticari Sebze ve Meyve Tarımı

1. Büyük şehirlerin oluşmasıyla önemi arttı.
2. Asıl olarak Akdeniz bölgesinde hakimdir ancak diğer bölgelerde de yapılır.
3. İki şekilde meydana gelmektedir.
   • İlkinde büyük şehirlerin yakınlarında kurulur bu türde iklim önemli faktör oynar.
   • İkinci türde ise uzak pazarlara satış yapabilmek için ürünler yetiştirilir.
4. Şehir yakınlarında kurulan tarım alanları esas olarak iki nedeni vardır;
   • Gelir düzeyi düşük ailelere yardımcı olmak
   • Taze sebze ve meyvelere organik şekilde yetiştirilmesi
5. Toplumsal Bahçecilik: Bu türde tek bir arazi mevcuttur. Kollektif şekilde bir grup işletmeci üretim yapar.
6. Paylaşımlı Bahçeler: Almanya da ortaya çıktı. Arazi bireyler tarafından işletilir. Buradaki amaç geniş alanlardaki tarım arazileri tek bir alanda yoğunlaşarak işletilir. Çifçiler birlikte yaşadığı alanlar bulunur. Günümüzde turizm amacıyla kullanılmaktadır.

Hareketli Tarım

1. Göçebe Hayvancılık: Nomoadic de denir. Yatay ve dikey olarak hayvanlar hareket edilir.
2. Göçebe Tarım: Tropikal bölgelerde yapılır.

Tarım Sistemleri

1. Monokültür: Aynı ürünün çok geniş tarım alanlarında işletilmesidir.
2. Polikültür: Farklı tarım ürünlerini birlikte veya ayrı ayrı parsellerde ekilmesidir. Genellikle geçim tipi tarım alanlarında yapılır.
3. Enterkültür: İtalya- Japonya- Fransa gibi tarım arazileri düşük olan ülkelerde meyve ağaçları arasında sebze veya meyve ekilmesidir. Ara tarım da denir. Çay bahçeleri içerisinde fasulye ekimi buna örnektir.

Hayvancılık

Büyükbaş Hayvan Yetiştiriciliği

1. Brezilya
2. Hindistan
3. ABD
4. Çin
5. Etiyopya
6. Arjantin
7. Pakistan
8. Meksika

Büyükbaş sığırların yetiştirilmediği bölgeler şöyledir;

1. Kuzey Afrika
2. Kuzey Amerikanın Kuzeyi
3. Amazon bölgesi

Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği

Koyun

1. Çin
2. Avustralya
3. Hindistan
4. Nijerya
5. Sudan
6. İran
7. Birleşik Krallık
8. Türkiye

Dünyadaki koyun yetiştirilen bölgeler şunlardır;

1. Atlas Dağları
2. Sahra Bölgesi
3. Güney Afrika
4. İspanya
5. Suriye- İran
6. Hindistan
7. Orta Asya

Keçi

1. Çin
2. Hindistan
3. Nijerya
4. Pakistan
5. Bangledaş
6. Çad

Balıkçılık

1. Kıyı Balıkçılığı: Soğuk denizlerde daha gelişmiştir. Kanada– ABD- Peru- Şili- Batı Avrupa- Çin- Kore- Rusya ön plana çıkar.
2. Açık Deniz Balıkçılığı: Ülkelerin karasuları dışında kalan açık denizlerde ve okyanuslarda yapılır. Ohotsk- Bering- Japon- Sarıdeniz- Doğu Atlantik Denizleri ön plana çıkar.
3. İç Sular Balıkçılığı: Baraj- Akarsu gibi alanlarda avlanılan balıklardır. Doğu ve Güneydoğu Asya da avlakültür yetiştiriciliği şeklinde balık yetiştirilir.
4. En fazla balık tutan ülkeler
   • Çin
   • Peru
   • Endonezya
   • Rusya
   • ABD
5. Kara içinde tutulan balıklar
   • Çin
   • Hindistan
   • Bangledaş
   • Myanmar
6. Kıtalara göre kara içinde tutulan ise;
   • Asya
   • Afrika
   • Amerika
   • Avrupa
   • Okyanusya

Balık Üretme ya da Su Kütürü

Artan nüfus ve artan talepten dolayı balık üretiminde artış yaşandı. Bu yolla üretim yapanlar iki önemli husus vardır;

1. Marikültür denilen denizde yapılan balık üretimi
2. Balık Çiftlikleri yoluyla karalarda yapılan balık üretimi
3. Su Kültüründe önde gelen ülkeler
   • Çin
   • Hindistan
   • Endonezya
   • Vietnam
   • Bangledaş
   • Mısır

Ormancılık

1. Rusya
2. Brezilya
3. Kanada
4. ABD
5. Çin

Ülke yüz ölçümüne oranla en fazla orana sahip ülkeler şunlardır

1. F. Guyanası 98
2. Suiran 95
3. Gabon 85
4. Guyana 77
5. Finlandiya 73

Japonya- İsveç- Laos- Güney Kore- Peru ve Venezüella %50’den fazla ormanlık alanları bulunur. Japonya da her ne kadar ağaç fazla olsa da dünyada en fazla ağaç satın alan ülkedir. Rakipleri İtalya– Fransa’yı 3’e katlamaktadır.

Kağıt Hamuru

1. En çok kağıt üreten ABD’dir.
2. İkinci Çin fakat yine de dışardan alıyor.
3. Kanada dışarıya kağıt hamuru satan bir ülkedir.
4. Dönüştürülmüş kağıt günümüzde artmaktadır bunun en iyi yapan İsviçre’dir.
5. Orman tahripleri ise şöyledir;
   • Kanada ve ABD’de don olayı yaşanmış ormanlar tahrip olmuştur. Yüzyılın Olayı dendi.
   • İskandinavya ve Orta Avrupa da asit yağmurları etkili oluyor.
   • %50‘den fazla ormanlık alanın tahrip olduğu Almanya Kara Ormanlarda yaşandı.
6. Orman Ekimi ise şöyle;
   • Çin
   • Avustralya
   • Hindistan
   • Şili
   • Vietnam
   • Türkiye
7. Yeniden Ağaçlandırma yapan ülkeler ise
   • Rusya
   • ABD
   • Kolombiya
   • Kanada
   • Filipinler