Cepheler dünya üzerinde hemen hemen her bölgesinde görülen hava olayıdır. Bir cephe oluşumu için belli şartlar olması gerekir. Cepheler en basit anlamıyla iki farklı değerlerin kesiştiği bölgelerdir. Örneğin hem sıcaklık hem de nem bakımından farklı iki bölge bulunsun bunlar basınç değerleri bakımından da farklıdır. Bu farklılıktan dolayı hava kütleleri hareket halindedir.
İşte bu hava kütlelerinin birleştiği bölgelere cepheler denir. Yüzeylerine ise cephe yüzeyi adı verilir. Cepheler süreksizdir. Bazı cephe kavramlarına bakalım;
Frontojenez: Sıcaklık ve diğer verilerce farklı olan iki hava kütlesinin yaklaşması ve cephe oluşumuna sebep olan durumdur.
Frontoliz: Sıcaklık farkları gitgide azalıyorsa yani iki farklı hava kütlesi arasındaki fark kapanıyorsa cephe oluşu olmaz. Var olan cephe çözülür bu olaya frontoliz olayı denir.
Cephelerin Özellikleri
- Süreksiz hatlardır.
- Cepheler eğimlidir.
- Düşey hava hareketlerinde görülür.
- Atmosferin alt katlarında görülür.
- Cepheler hareketlidir.
Cephelerin Sınıflandırılması
Coğrafik Sınıflandırma
Arktik Cephe: Arktik hava kütlesi ve Polar hava kütlesi arasındaki cephedir. Karasal yani kontinental ve denizel yani maritim olmak üzere 2 tipi vardır.
Polar Cephe: Tropikal hava kütlesi ile Polar hava kütlesi arasında bulunur. Bu cephenin oluşumunda batı rüzgarları etkilidir. Ülkemizdeki cephesel yağışlarda etkildiir.
Kinematik Sınıflandırma
Sıcak Cephe: Sıcak kütlenin soğuk kütle boyunca yükselmesi ile oluşur. Profil olarak az eğimlidir. Yani sıcak cephelerin eğimi düşüktür. Yağış, bulut ve sis gibi hava olayları meydana gelir.
Soğuk Cephe: Soğuk hava kütlesinin sıcak hava kütlesini yakalamasıyla oluşur. Bu tip cephelerde eğim fazladır. Yağış şiddetli yaşanır. Bir bölgedeki havanın sıcaklık değerlerini düşürür. Buna bağlı olarakta nem düşer yağış fırtına şeklinde görülür.
Durağan Cephe: Mevcut hava kütlesinin hareket etmemesine bağlı oluşur. Normal şartlarda soğuk cepheler daha hızlıdır. Fakat durağan cepheler hareketsiz veya çok az hareketlidir.
Kavuşmuş Cephe: Bu tip cepheler soğuk kütlenin sıcak kütleyi yakalayıp içine alma olayıdır. Bir cephenin son dönemini kapsar. Oklüzyon cephe olarakta bilinir.